De media over Beaujolais50.nl

Interview met Frank de Jongh in de Stentor dd. 26 Juni 2022

©Maarten Sprangh Fotografie

Link naar artikel

Monsieur Beaujolais d’Apeldoorn moet jaar wachten op expositie, maar dat komt best goed uit.

Het hangt in de lucht, zegt Frank de Jongh. Zodra de druiven rijp zijn voor de pluk voelt de Apeldoorner een enorme drang zuidwaarts te gaan. In de Beaujolais wordt al vijftig jaar op zijn komst gerekend. Dit jaar zou een groot Frans museum zijn foto's, die hij van de pluk maakte, exposeren. Maar dat liep even anders, zoals meer anders in zijn leven verliep dan je zou verwachten.

Deze week vierde hij zijn 75-jarige verjaardag. In de Beaujolais. De wijnstreek die in Nederland dankzij de primeur (nouveau) ongekend populair werd, maar die volgens De Jongh zoveel meer is. En als iemand dat kan weten dan is het De Jongh wel. 

De ontembare liefde voor die wijnstreek, net boven Lyon, waar komt die vandaan? Het kan bijna niet anders of A. den Doolaard (1901-1994) speelt daar een rol in. De schrijver, die stierf in Hoenderloo, legde de kiem voor de latere avonturen. 

,,Op de middelbare school’’, zegt De Jongh, ,,las ik zijn boek De Druivenplukkers. De hartstocht die daarnaar voren kwam maakte iets in mij los. Toen in 1973 een bevriende zeilinstructeur me vertelde dat hij voor de tweede keer wilde gaan plukken zei hij ‘ga maar mee, dan kom ik je ophalen’. Daar heb ik geen moment over na hoeven denken.’’

Wijngaard opgejaagd

Hij stapte een andere wereld binnen. ,,Toen wij aankwamen zaten zo'n 35 mensen te eten. Er was wijn en soep. Er gebeurde van alles, ik voelde me welkom. Het was allemaal heel hartelijk. De volgende ochtend werden we om half zeven de wijngaard opgejaagd. Ik was iedere dag als laatste uit bed.’’

De reden? ,,Leuke Franse studentes en plaatselijke plukstertjes. Ik had niet veel aanleg voor het geknip. Dan hielp ik liever de dames met het legen van hun emmers, dat vonden zij het vervelendste werk.’’ De dagen waren doordrenkt met alcohol. ,,Om negen uur 's morgens was de casse-croûte, een soort schaft. Dan drink je een eerste glas wijn. Meestal wit. Haha. Wit in de ochtend, rood in de middag. En dan blauw in de avond....’’

Langzaamste plukker

De Jongh had de weken van zijn leven, maar in Frankrijk zaten ze niet zo op hem te wachten. Een wat bleke romanticus, die meer belangstelling had voor zijn fototoestel, dan voor het vergaren van druiven. ,,Ik was de langzaamste plukker en kreeg te verstaan dat ik nooit meer terug hoefde te komen.’’

De Jongh reisde een jaar later toch weer af. Kansloos, zou je denken. ,,Maar de patron ging snel over stag’’, herinnert de Apeldoorner zich. ,,Dankzij de foto’s die ik had meegenomen. Die vond hij fantastisch om te zien. Zo mooi dat ik toch een tweede kans kreeg.’’

De Jongh werd een steeds betere plukker. Je kon hem gerust een meester-plukker noemen. En ondertussen bleef De Jongh foto's maken. Van de pluk, maar ook van het leven in de Beaujolais. Tot in 1982 zijn leven van het ene op het andere moment een dramatische wending kreeg.

Bijna dood

,,Een ongeval. Ik liep in Friesland onder een boom, toen een tak van 400 kilo brak.’’ Hij kwam onder het gevaarte terecht. ,,Ik dacht dat ik dood ging.’’ Met pijn in het hart nam De Jongh contact op met Frankrijk. ,,‘Sorry ik kan niet komen’, zei ik. Maar daar namen ze geen genoegen mee. ‘Jij bent erbij!’, was het antwoord. Zo goed en zo kwaad als het ging ben ik gegaan.’’

De schade in zijn rug was echter aanzienlijk. Veertig later wordt De Jongh nog dagelijks met de gevolgen geconfronteerd. ,,Ik kan geen emmers meer tillen.’’ Plukken werd niets, fotograferen ging nog wel. En uit de nood werd een nieuwe passie werd geboren. ,,De patron vroeg me om druiven te gaan sorteren.’’ 

Zijn lichaam kon het aangepaste werk aan. De Jongh bleek een uitzonderlijk goede neus voor rotte druiven te hebben. ,,Die ruiken een beetje als azijn’’, legt De Jongh uit. ,,Eén verkeerde druif kan alles aantasten. De droge rotting moet er uit.’’

Oude boerderij

Het werk veranderde. De wederzijdse liefde werd alleen maar sterker. De Jongh organiseert sinds dertig jaar vanuit Apeldoorn wijnreisjes naar de Beaujolais. ,,Dan komen we gewoon bij de wijnboeren thuis’’, aldus de 75-jarige. ,,En een paar keer per jaar ga ik met vrienden naar een oude boerderij in

Fleurie, een klein dorp in het hart van de Beaujolais.’’ 

Fleurie is één van de plekken waar een expositie van de foto's van De Jongh wordt gehouden. De expositiezaal van de bekende Cave de Fleurie wordt beschikbaar gesteld. ,,Eigenlijk zou dat dit jaar al gebeuren’’, aldus De Jongh. ,,Maar het museum plant alles een jaar van te voren. Vanwege covid zijn ze gaan schuiven. En het is wel de bedoeling dat de vier exposities samenvallen.’’

Het museum is het Musée Départemental du Compagnonnage Pierre-François Guillon in Romanèche-Thorins. Het publiek heeft de tijd om te komen kijken. De Jongh zijn foto's zijn er ruim drie maanden te zien. ,,Dat is heel bijzonder, de maximale tentoonstellingsperiode.’’ 

Betere timing

Het mag dan niet verlopen zoals gepland, De Jongh is blij met het uitstel. ,,Want nu heb ik meer tijd om alles goed uit te zoeken. Ik was nog niets eens op de helft met het selecteren van mijn negatieven. Ik heb daar rond de 30.000 foto's gemaakt.’’ En eigenlijk klopt de timing nu ook beter. ,,Want in 2008 ben ik een jaar niet geweest. Toen overleed mijn moeder.’’

Van begin september tot midden december 2023 is het werk van De Jongh niet alleen in het museum, maar ook in drie dorpen te zien. Er komen wandel- en fietstochten. Speciale proeverijen bij gerenommeerde wijnhuizen. ,,Ieder dorp krijgt een eigen tentoonstelling met foto’s meerdere generaties wijnmakers’’, geeft De Jongh een voorproefje. ,,Indringende portretten. Ontroerend en komisch.’’

De man achter de camera komt volop in de spotlights. ,,En ik ben heel blij met alle aandacht. Het hele idee van een expositie is in samenspraak met vrienden tot stand gekomen. Zij hebben er op aangedrongen om iets met dit jubileum te doen. Ik ben dankbaar dat zij een stichting hebben opgericht, om de kosten te dragen. Het afdrukken van duizenden foto's lukt niet met mijn AOW.’’

www.beaujolais50.com.

Paspoort Frank de Jongh

In Apeldoorn is de naam Frank de Jongh onlosmakelijk gekoppeld aan de Echoput, waar hij van 1964 tot 1977 putgids was.

Van 1968 tot zijn ongeval in 1982 was De Jongh barkeeper in het Oude Huis aan de Deventerstraat.

In 1997 is De Jongh benoemd tot Grand Délégué du Beaujolais.

In 2012 werd De Jongh door de Franse regering benoemd tot Chevalier dans l’Ordre du Mérite Agricole.

Als tennisfotograaf maakte 25 De Jongh 25 jaar foto’s op Roland Garos en 35 jaar bij het toernooi van Monte Carlo.

BRON: de Stentor -  Jeroen Pol